بیشتر ما در فیلم های سینمایی این صحنه را دیده ایم که یک طبیعت گرد حرفه ای در دل جنگل یا کوهستان گم می شود و بعد با استفاده از ستارگان، رد ماه یا خورشید و حس ششم خودش مسیر درست را پیدا می کند و در دل خودمان می گوییم :" اوه پسر عجب کار خارق العاده ای کرد ." از گذشته های دور خورشید و ستارگان معروف ترین منابع برای مسیر یابی انسان ها در طبیعت بوده اند.
این اشیای درخشان نوعی از مسیر یاب های طبیعی هستند که بهترین و درست ترین مسیر را به گردشگران نشان می دهند. اما هنر مسیریابی گردشگران زمانی خودش را نشان می دهد که به جای اینکه سرشان را رو به آسمان و خورشید و ستاره ها بگیرند، زمین نگاه کنند و به علایم موجود بر روی سطح زمین توجه کنند. در این قسمت با آقای تور همراه باشید تا راهی عجیب و البته چالش بر انگیز برای پیدا کردن مسیر در طبیعت را در کنار یکدیگر یاد بگیریم.
حتی وقتی بر روی زمین هم به دنبال علایم نشان دهنده ی مسیر هستیم باز هم خورشید و اثر آن بر روی موجودات زنده به کمک ما می آید. ما بر روی سطح زمین به دنبال علایمی می گردیم که تحت تاثیر تابش خورشید رفتار متفاوتی از خودشان نشان داده اند. بعد از بررسی مشاهدات خود می توانیم یک نتیجه گیری منطقی برای پیدا کردن مسیر درست به دست بیاوریم. یکی از ساده ترین راه ها کمک گرفتن از درختان و گیاهان یک منطقه است.
ساختار درختان در طبیعت هرگز به شکل متقارن نیست و همیشه یک سمت از درختان سنگین تر است.
سه راه برای استفاده از درختان برای مسیر یابی وجود دارد. راه اول این است که به درختان تازه روییده شده توجه کنیم. این درختان برای رشد به نور خورشید نیاز دارند پس رشد این درختان تحت تاثیر تابش نور خورشید است.
راه دوم دقت کردن به شیده شدن غیر طبیعی قسمتی از برگ های یک درخت یا گیاهان یک منطقه به سمتی خاص است که نشاندهنده ی جهت دائمی باد در آن منطقه است.
راه سوم دقت به رفتار کل گیاهان و درختان یک منطقه است. نحوه قرار گیری درختان یک منطقه می تواند اطلاعات خوبی از موقعیت جغرافیایی به ما بدهد.
توجه کنید که راه اول و دوم که اساس مسیریابی بر اساس خورشید و باد اتفاق می افتد روش هایی مطمئن تر هستند.
بیایید با در نظر گرفتن تاثیرات خورشید بر یک درخت نحوه ی مسیر یابی را بررسی کنیم.
در قسمت های شمالی کره ی زمین خورشید بیشتر وقت خودش را در قسمت جنوبی آسمان می گذراند. درختان هم مثل بقیه ی گیاهان برای زنده ماندن و رشد کردن به نور خورشید نیاز دارند. در نتیجه درختان رد انرژی گرفتن از خورشید را در مراحل رشد خود بر روی محیط به جا می گذارند. همین قضیه باعث می شود که درختان شکل متقارنی نداشته باشند و آن سمتی از درختان که بیشتر در معرض تابش نور خورشید بوده اند از روی بزرگتر بودن و پر بارتر بودن آن قسمت، کاملا قابل شناسایی باشند.
در جنگل های انبوه که درختان زیادی برای رشد در حال رقابت برای دریافت هرچه بیشتر نور خورشید با یکدیگر هستند، تشخیص جهت تابش خورشید کمی سخت خواهد بود.
نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که اگر به یک درخت فقط از یک زاویه نگاه کنید نمی توانید تغییر حالت شاخه های درخت به یک سمت را به خوبی ببینید. تصویری که شما از یک درخت از زوایای مختلف میبینید کاملا با یکدیگر متفاوت است. بهترین راه این است که برای پیدا کردن مسیر تابش خورشید و نهایتا مسیر یابی بر اساس محل قرار گیری خورشید در آسمان، از زاویه های مختلف به یک درخت نگاه کنید.
تابش نور خورشید می تواند روی رشد تک شاخه ها هم اثر بگذارد. شاخه هایی که در سمت جنوبی قرار می گیرند معمولا بیشتر به صورت افقی رشد می کنند در حالیکه شاخه هایی که در قسمت شمالی قرار می گیرند بیشتر به سمت بالا و عمودی رشد می کنند.
حالا نوبت بررسی جهت وزش باد و مسیر یابی و موقعیت یابی بر اساس باد است. اینکه باد از چه جهتی بوزد نمی تواند به تنهایی به شما کمک کند تا مسیر یابی درستی داشته باشید مگر اینکه جهت کلی وزش بادهای یک منطقه را بدانید. به عنوان مثال اگر در شهری جهت وزش بادها معمولا از غرب به شرق باشد، دیدن یک درخت که شاخه ها و برگ هایش به سمتی متمایل شده است می تواند به شناختن جهت شرق و غرب به شما کمک کند.
شما به سادگی می توانید درختانی که در حاشیه ی اتوبان هایی که ماشین در آن ها با سرعت زیادی حرکت می کنند را بررسی کنید. شاخه های این درختان به خاطر بادی که در اثر گذشتن با سرعت ماشین ها بوجود می آید معمولا به سمت داخل اتوبان کشیده شده اند.
به کمک تمرین و بررسی دقیق می توانید بعد از مدتی به راحتی توسط درختان و گیاهان روییده شده در یک منطقه مسیر یابی و جهت یابی با دقتی داشته باشید. توجه به علایم موجود در طبیعت در سفر نه تنها می تواند به مسیر یابی و موقعیت یابی شما کمک کند بلکه می تواند اطلاعات خوبی از نوع آب و هوا و شرایط جوی آن منطقه را هم در اختیار شما بگذارد. به عنوان مثال اگر در دل طبیعت سبز و پر از درخت یک منطقه رودخانه ای دیدید می توانید به دنبال درختان میوه باشید و مطمئن باشید که وجود یک رودخانه و درختان سر سبز نشاندهنده ی روییدن درختان میوه یا توسکا خواهد بود.